‘De tijd is rijp voor maatwerk’

Uit onderzoek blijkt dat meer dan 7000 leerplichtige kinderen in Nederland op dit moment niet naar school gaan. Dat kan omdat scholen weigeren kinderen als leerling in te schrijven of omdat ouders en school niet komen tot een passende onderwijsoplossing.

Binnen iHUB buigt een pilotgroep zich over het thema thuiszitters en de vraag: hoe zorgen we ervoor dat deze kinderen weer deelnemen aan een vorm van onderwijs dat bij hen past? En hoe zorgen we voor passende ondersteuning, zodat zij kunnen werken aan een goed toekomstperspectief? 

Annette van der Poel, directeur onderwijs binnen Altra, is projectleider van de pilot Thuiszitters. Nu, twee maanden na de start van iHUB, heeft ze  net de tweede brede bijeenkomst van de pilot achter de rug en wordt er meteen actief gestart met een aanpak.

‘We zijn begonnen met een heel brede brainstorm op het thema thuiszitters. Dat gaat dus van het verhaal van de zoon van een moeder tot aan een motie die onlangs is aangenomen in de Tweede Kamer. We vliegen van links naar rechts, van boven naar onder.

Ik vind het een rijk gevoel dat we op deze manier alle invalshoeken bij elkaar krijgen.’

Wat maakt deze aanpak anders

Door  het delen van alle soorten ervaringen wordt het al snel duidelijk dat er regelmatig vanuit een verschillende perspectief (vanuit de zorg of vanuit het onderwijs) naar een leerling of een gezin wordt gekeken. Annette: ‘Er wordt zelfs letterlijk een andere taal gesproken.

Ons doel is allereerst om te kijken waar we de krachten en kennis kunnen bundelen, zodat het die leerling en het gezin wat oplevert. Zo hebben we het gehad over de term thuiszitters. Die definitie mag veel breder.

Niet alleen de kinderen die letterlijk thuiszitten, ook kinderen die op school zijn maar feitelijk worden weggestopt en de plantjes mogen watergeven, behoren bijvoorbeeld tot die groep. We kijken daarom niet alleen naar projecten binnen de organisaties die deelnemen binnen iHUB, maar we kijken naar het hele werkveld.

Dat betekent dat we in kaart brengen wat er voor verschillende projecten zijn rondom dit thema en dat we die belemmeringen en opbrengsten eens naast elkaar leggen. Als ouders of gezinnen straks op één plek snel kunnen vinden welke oplossingen er zijn voor de onderwijsbeperking van hun kind, is dat al een hele grote stap voorwaarts.’

Battle tussen 010 en 020

In de pilot worden ideeën dan ook direct omgezet in acties. ‘Bij de eerste uitvraag voorafgaand aan de pilot bleek dat er al veel kennis en concrete ideeën aanwezig zijn die we meteen willen inzetten.

We starten nu met een outreachend thuiszittersteam (bestaand uit allerlei professionals, docenten, hulpverleners, ggz- medewerkers, een zogenaamd multifocaal team)in de regio’s Rotterdam en Amsterdam, wat betekent dat we zelf de eerste stap zetten richting kinderen die nu thuis zitten en hun ouders.

Dat is een nieuwe manier van werken voor ons. We noemen het ook wel de battle tussen 010 en 020. Dat moet je zien als een positieve manier van kijken wat werkt: hoe is de situatie in de regio Rotterdam, wat zijn er voor initiatieven, waar lopen mensen daar tegenaan en hoe kunnen we zorgen voor een oplossing.

Tegelijkertijd doen we dat ook in de regio Amsterdam. Die casussen vergelijken we al in het proces zodat we meteen inzichtelijk hebben wat werkt en wat niet. En nog belangrijker: wat leren we hier nu van? We starten in de regio’s Rotterdam en Amsterdam omdat de specialisten in de pilot veel kennis hebben van de regio’s en de samenwerkingsverbanden voor het voortgezet onderwijs in deze regio’s open staan voor een vernieuwende aanpak.’

Unieke aanvulling

´Het unieke van deze pilot is dat we alle soorten belanghebbenden en deskundigen aan tafel hebben. Van mensen die spreken vanuit eigen ervaring tot professionals en politiek geëngageerden. Dat vond ik ook mooi om te zien tijdens de startbijeenkomst van iHUB.

Het thema thuiszitters werd daar gepresenteerd en een grote diversiteit aan mensen ging aan de slag met verschillende stellingen binnen het thema. Juist door mensen van verschillende disciplines met een bulk aan ervaring met elkaar te laten sparren, kom je tot nieuwe inzichten.

Als ik kijk naar de opbrengsten, dan is het opmerkelijk om te zien dat veel ideeën uit de pilot overeenkomen met wat er op de 13e juni is bedacht. We zien deze input als een waardevolle aanvulling en nemen het mee in de concrete aanpak.’

Onderwijs is een recht

‘Uiteindelijk begint het toch met maatwerk. Katinka Slump, onderwijsjurist en deelnemer aan deze pilot, verwoordde het mooi: onderwijs is een recht, wij zijn nu concreet aan het uitvinden hoe we hier vorm aan geven. Dit doen we onder andere door alle goede ervaringen en onze kennis te delen met elkaar, zodat straks hopelijk een blauwdruk ontstaat: als je deze onderwijsbeperking tegenkomt, kun je vervolgens deze en deze stappen zetten.’

‘Deze pilot valt of staat met een duidelijke behandelvisie. En dat betekent dat we allereerst kijken naar wat het kind en zijn ouders willen, en als we dan een oplossing voor ogen hebben, dat het kind en de ouders hier ook mee instemmen. We gaan hier de komende tijd actief mee aan de slag. De tijd is rijp voor maatwerk, of zoals Katinka het benoemde tijdens de laatste bijeenkomst: ‘We staan aan de vooravond van een behoorlijke ontwikkeling.’